CYNK
Źródłem cynku są przede wszystkim produkty pochodzenia zwierzęcego:
- wątroba cielęca 8,4 mg/100g
- wątroba wieprzowa 4,51 mg/100g
- karkówka wieprzowa 3,11 mg/100g
- sardynka w pomidorach 2,4 mg/100g
Źródła w produktach pochodzenia roślinnego:
- pestki dyni 7,5 mg/100g
- ser ementaler 4,05 mg/100g
- fasola biała, nasiona suche 3,77 mg/100g
- kasza gryczana 3,5 mg/100g
- migdały 3,19 mg/100g
- płatki owsiane 3,10 mg/100g
- nasiona słonecznika 2,69 mg/100g
- chleb żytni razowy 2,54 mg/100g
- orzechy laskowe 2,44 mg/100g
- gorzka czekolada 2,43 mg/100g
- jaja kurze 1,8 mg/100g
Magazynowany w ilości od 2 do 2,5 g, z czego około 50% występuje w mięśniach, 25–30% w tkance kostnej, 20% jest rozmieszczone w innych tkankach. Z diety wchłaniamy jest 10-40%.
Niedobór cynku powoduje:
- utratę apetytu
- ospałość
- nerwowość, drażliwość, niepokój
- anemię
- biegunkę
- długotrwałe gojenie się ran
- utratę owłosienia
- zmniejszenie zdolności do uczenia się i zapamiętywania
- hipogonadyzm (defekt układu rozrodczego skutkujący dysfunkcją gonad (jajników lub jąder)
- obniżenie odporności (zastosowany podczas przeziębienia i grypy, sprzyja wyleczeniu)
- jedna z przyczyn cukrzycy typu I i II
- sprzyja rozwojowi depresji
- osłabia czynność układu immunologicznego skóry, co prowadzi do alergii i wystąpienia dermatoz
- łysienie plackowate
Skutki nadmiaru:
- nudności i wymioty
- upośledzone wchłanianie żelaza i miedzi
- obniżenie odporności
- anemia
- niekorzystny wpływ na spermatogenezę
Zapotrzebowanie :
- Niemowlęta: 2 mg
- Dzieci 1–3 lata: 3 mg
- Dzieci 4–9 lat: 5 mg
- Chłopcy 10–12 lat: 8mg
- Chłopcy 13–18 lat: 11 mg
- Mężczyźni > 18 lat: 11 mg
- Dziewczęta 10–12 lat: 8 mg
- Dziewczęta 13–18 lat: 9 mg
- Kobiety > 18 lat: 8 mg
- Kobiety ciężarne: 11–12 mg
- Kobiety karmiące: 12–13 mg
Wchłanianie cynku wzrasta na czczo (suplementacja zalecana o poranku).
- Szcześniak M., Grimling B., Meler J.: Cynk – pierwiastek zdrowia.,Katedra i Zakład Technologii Postaci Leku, Uniwersytet Medyczny, Wrocław 2014
- Gawęcki J.: Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu., Wydawnictwo naukowe PWN, Warszawa 2012
- Jarosz M. [red.].: Normy żywienia dla populacji polskiej- nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012.
- Bańkowski E.: Biochemia-podręcznik dla studentów uczelni medycznych, Wrocław 2009.
- Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005.6. Mońka I., Wiechuła D., Znaczenie cynku dla organizmu ludzkiego w aspekcie suplementacji tego pierwiastka; Katedra i Zakład Toksykologii i Bioanalizy, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej w Sosnowcu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, 2017